Wat is Kolam?

Soms zit ik zo in mijn Tekentaal-wereld dat ik denk dat iedereen meteen weet wat ik bedoel als ik het heb over ‘stromingsbeelden’, ‘dynamische rozet’, ‘sjablonengeometrie’, of, zoals in dit geval ‘Kolam’ tekenen.

Iemand wilde graag de Mandala cursus volgen, maar die is vol, dus dat gaat niet.
Of ik wilde meedenken en of de cursus A la Hundertwasser een goed alternatief is.
Ik dacht mee en vroeg of  cursus Kolam tekenen een idee was.
Met als gevolg een heel kort mailtje:

“Wat is Kolam?”

En meteen daarna nog een:
“Ik heb het al opgezocht en gevonden en ja, dát lijkt me inderdaad heel erg leuk.”

Vakjargon.

Het heeft me wel aan het denken gezet, want in de Tekentaal werken we natuurlijk niet alleen met de beelden die in de tekeningen zitten, maar even zo goed met de termen die we gebruiken om die beelden te beschrijven en uit te leggen.

We hebben het m.b.t. de tekenlessen over ‘inleven’, ‘uitleven’ en ‘structureren’.
Waarschijnlijk heb je geen idee wat we daarmee bedoelen.
Ik moest daar zelf ook aan wennen toen ik ze voor het eerst hoorde en ik verwarde ‘inleven’ meteen met ‘afstemmen’. Echt twee verschillende dingen.

Het is natuurlijk geen doen om hier nu meteen alle Tekentaal-termen uit te leggen, maar die van de Kolam zal ik nu verklaren.

Een Kolam is een tekening die gemaakt is aan de hand van een stippenpatroon.
Deze tekening wordt door de vrouwen in een deel van Zuid-India iedere dag op de grond voor de voordeur gemaakt. Het is een gebruik wat al 5000 jaar oud is en van moeder op dochter wordt doorgegeven. De vrouw des huizes staat als eerste op, veegt de resten van de kolam van de vorige dag weg, stampt de aarde aan en gaat dan met rijstpoeder een stippendiagram aanbrengen dat ze gebruikt voor het maken van een Kolam tekening. 
Ze maakt elke dag een nieuwe tekening. Wát ze precies gaat tekenen heeft te maken met de energie van de dag die eraan komt. Is er iemand jarig? Komt er iemand op bezoek? Wat is de staat/rang van de bewoner van het huis? Is het een speciale feestdag? Wil ze het seizoen erin laten zien? Het kan van alles zijn.
Waarschijnlijk heeft ze in een keukenla een stapel met ontwerpen liggen die ze kan gebruiken en die ze uitwisselt met de buurvrouw of een vriendin.
Voor hele bijzonder Kolams worden ook kleuren gebruikt.
De heer des huizes is de eerste die het huis verlaat nadat de Kolam is gestrooid en je begrijpt wat er gebeurt als hij over de Kolam heen loopt. En na hem nog vele anderen. De rijstpoeder verspreidt zich en de gaandeweg de dag verdwijnt de tekening.

De uitvoeringen van de Kolams zijn erg divers en de 5 belangrijkste tekenvormen zijn:

• van stip naar stip
• slingerend om de stippen heen (= pullikolam)
• combinatie van deze twee
• de stippen dienen als houvast voor een tekening en verdwijnen onder de tekening
• cirkelvormige patronen met even en oneven reeksen

Nu is het ontwerpen van een Kolam soms een lastig karwei, want het is de bedoeling dat ze én mooi, én ingewikkeld, én symmetrisch zijn. Dus het is wel even puzzelen als je een Kolam helemaal kloppend wilt maken.
Bovendien moet bij een Pullikolam elke stip alleen in een afgesloten vakje staan, terwijl de hele tekening uit één doorlopende lijn bestaat. 
Hoe mooier en ingewikkelder een Kolam namelijk is, hoe beter hij het huis en de bewoners bescherming biedt tegen de boze geesten. Die kunnen daar namelijk niet tegen.

De hulp die je daarbij krijgt komt van de vier Kolam-godinnen.
Maheshwari is de godin die de kennis bezit en het overzicht. Zij zorgt voor de aanwijzingen, hoe je het precies moet doen, die je het inzicht geeft in de compexiteit van de ontwerpen. 
Mahasaraswati spoort je aan om door te zetten, te blijven proberen en er hard aan te werken, want dan gaat het lukken. Het is namelijk best moeilijk en je zou de moed wel eens kunnen verliezen. Niet dus als Mahasaraswati in de buurt is.
Mahalakshmi helpt je om de Kolam prachtig te kleuren, totale schoonheid in de Kolam te brengen, zodat je de lieflijkheid leert waarderen en in vervoering raakt door deze schone kunst.
Mahakali komt erbij als de Kolam vernieuwd moet worden. Ze zorgt ervoor dat zonder spijt de voorgaande Kolam wordt bijeengeveegd en de nieuwe Kolam weer mag ontstaan. Zij is de gevreesde vernietigster. En vernieuwster.

De Kolam is in de Tekentaal terechtgekomen, omdat het een zeer kunstzinnige bezigheid is die je op papier kunt uitvoeren en een specifieke werking heeft.
Zoals je hierboven hebt gelezen komt er nogal wat bij kijken en door een Kolam te ontwerpen en te kleuren kun je diverse vaardigheden ontwikkelen, namelijk:

• De ruimte organiseren en ordenen.
• Beleven van het geheel.
• Opbouw van wilskracht.
• Beter hanteren van complexe situaties in je leven.
• Bevordering van samenwerking tussen de beide hersenhelften.
• Opbouw van een hogere frustratie-drempel.
• Ontwikkelen van vorm-schoonheid.
• Ontwikkelen van oog-hand-coördinatie.
• De denkwijze ontwikkelen om problemen op een andere manier op te lossen.

Het is dus niet makkelijk om een Kolam-tekening te maken, maar het levert wel veel op.

In de les gaan we voor het maken van een Kolam meestal uit van een geboortedatum, zodat je een mooie geboorte-kolam of verjaardags-kolam op papier kunt zetten. En daarnaast zijn er talloze andere mogelijkheden.

Je leert eerst hoe een Kolam in elkaar zit en hoe je deze kunt ontwerpen. De eerste les ben je dan ook vooral bezig met stap voor stap de voorbeelden te volgen die ik je demonstreer.
Vervolgens kies je een datum die je wilt ‘eren’. 
Daarmee ga je puzzelen totdat je er een kloppende Kolam in één lijn van hebt gemaakt. Ik help je daarbij.
Je gaat je Kolam overbrengen op een groot ruitjesvel en m.b.v. de lichtbak op je tekenvel.
Je gaat je Kolam prachtig kleuren. Ik laat je zien hoe je mooi ademend kunt kleuren met de hoogwaardige kleurpotloden.
Je zorgt dat de lijn mooi is nagetrokken met bijvoorbeeld een gelpen of kleurpotlood en geeft de stippen een accent. 
En dan kan je Kolam ingelijst worden. 

In mijn hele relaas over Kolam tekenen heb ik vast iets aangestipt wat vragen oproept. Laat dat vooral even weten in de reacties, want dan kan ik e.e.a. nog meer verduidelijken.
En andere reacties op dit blog zijn natuurlijk ook altijd welkom!

Liefs,  Marianne