Dilemma
Wat breng je allemaal teweeg als tekentaaldocent?
In een tekening of schildering laat je zien wat er bij je speelt. Je geeft daarmee een signaal af. Je kunt naar dat signaal kijken en er iets over jezelf in herkennen. Zodoende kun je daar inzichten over krijgen. Soms gebeurt dat helemaal spontaan. Dan wéét je gewoon intuïtief dat je bijv. een kleurrijke en vrolijke tekening hebt gemaakt omdat je jezelf heel sprankelend en vrolijk voelt op dat moment.
Soms weet je het helemaal niet. Omdat je nog nooit op die manier naar een tekening hebt gekeken, of omdat je de tekening niet begrijpt. Als de tekening een raadsel voor je is.
In de Tekentaal kunnen we daar de juiste vragen over stellen. Je leert jezelf dan beter kennen, begrijpt beter waarom je bepaalde beslissingen neemt (of niet) en je herkent je patronen of je manier van reageren en doen.
Daarnaast kan dit signaal eruitzien als een gebrek aan tekenvaardigheid. Als iemand een boom tekent en de kruin staat er niet goed op. Of als iemand een kale boom tekent in een zomers landschap. Of wanneer de wolken blauw zijn en de lucht wit.
Dan zou je kunnen gaan werken aan de compositie of aan het tekenen naar de waarneming.
Zo werkt dat ook met kleurgebruik, materiaalhantering, motorische vaardigheden, e.d.
Ik kan wel een voorbeeld van mezelf noemen uit 2007: ik kreeg een tekenopdracht waarbij ik mezelf in rust moest tekenen. Ik had de grootte van het papier niet goed ingeschat en in de compositie paste ik er niet helemaal op. Zowel links als rechts kwam ik een stukje papier te kort.
Was dit nu een geval van beperkte tekenvaardigheid? En moest ik nu mezelf gaan bekwamen in het goed bepalen van de compositie?
Nee en ja!!
Nee:
Met deze tekening gaf ik aan dat ik ruimte te kort kwam bij het nemen van mijn rust. Ik gunde mezelf geen rust. Dat klopte ook wel, want 11 jaar geleden was ik bezig met een pittige opleiding, terwijl ik thuis ook nog 5 jonge kinderen had, plus een baan in de gezondheidszorg. Weinig ruimte voor rust dus.
Deze tekening was een eye-opener en een uitnodiging aan mezelf: ik werd me ervan bewust dat ik geen ruimte nam voor mijn rust + ik nam mezelf voor meer ruimte voor mezelf en mijn rust in te nemen.
Ja:
Door daarna een tekening te maken waarbij ik mezelf meer ruimte kon geven stond ik mezelf dat in mijn tekening al toe. Dat maakt het gemakkelijker in het dagelijks leven, een oefening op papier 😉
Als ik mezelf alleen had gefocust op de compositie had het waarschijnlijk veel langer geduurd voordat ik tot dit inzicht was gekomen.
Wij staan als Tekentaal-deskundigen voortdurend voor dit dilemma.
Willen we iets leren aan onze cursisten m.b.t. tekenvaardigheid.
Of leren we de cursisten om de inzichten te ontdekken die in de tekeningen kunnen zitten.
Het mooiste is natuurlijk als we dat allebei kunnen doen.
Toch vind ik het altijd een belangrijke afweging, want zodra ik iemand een aanwijzing geef over een mogelijke aanpassing in de tekening, de manier van kleuren, of het vullen van het tekenblad, of wat dan ook, dan geef ik meteen de boodschap mee: “Je doet het niet goed zo. Als je het anders doet is het beter “,(ben jij beter).
Iemand die graag wil leren en in structuren denkt zal blij zijn met de aanwijzingen, omdat hij of zij leert zien dat er meer mogelijkheden tot expressie mogelijk zijn.
Iemand die heerlijk intuïtief zit te kleuren en van het ontstaan van zijn of haar tekening aan het genieten is zal het waarschijnlijk helemaal niet leuk vinden om geconfronteerd te worden met de beperkingen waarop gewezen wordt. Iemand die helemaal één is met zijn/haar tekening kan zo’n inbreuk ervaren als een losgerukt worden van zichzelf.
Daarom vind ik het altijd prettig om in de lessen een afgebakend stukje tekenvaardigheid aan te bieden, iedereen met zijn eigen vaardigheden laten tekenen/schilderen en vervolgens samen met de cursisten te kijken naar de signalen vanuit de Tekentaal.
WoW, en dan klopt zo’n les helemaal, omdat iedereen aan zijn trekken komt.
Er zijn natuurlijk cursussen en workshops waarbij het meer gaat om de Tekenvaardigheid en er zijn cursussen waarbij je vooral veel leert over jezelf door je te focussen op de inzichten die je uit de tekeningen kunt halen.
En in de Amuse cursus ligt de nadruk weliswaar op het ervaren van een klein tekenhapje m.b.t. techniek of thema, maar we kijken ook altijd even kort of er in de Tekentaal nog iets opvallends is te ontdekken.
Hoe is dit voor jou?
Kom je dit dilemma ook wel eens tegen?
Het kan natuurlijk verschillend zijn bij verschillende werkstukken die je maakt. Ik ben wel heel benieuwd hoe jij de verbinding met je tekening ervaart en met je manier van werken.
Heel veel liefs, Marianne